Początek zorganizowanego sportu w Cieszynie związany jest z klubami niemieckimi. l'o wybudowaniu lodowiska nad Bobrówką założono w 1892 r. "Eislaufverie". W 1898 r. przybyli do Cieszyna oficerowie c.k. Austrii zalożyli Teschner Tenis Klub. Korty tenisowe mieściły się od Grabiny w Cieszynie Zachodnim po ul. Polną w Cieszynie Wschodnim oraz od Lasku Miejskiego po ul. Rzeżniczą na Malej Łące. Prawie wszystkie wybudowano w ostatnim 10-leciu XIX oraz w pierwszym dwudziestoleciu XX w.

  W 1906 r. miasto wzbogaciło się o pierwszą salę gimnastyczną, która została wybudowana przez Stanisława Hassewicza. Służy młodzieży do dnia dzisiejszego, nosząc nazwę jej budowniczego.

  W 1908 r. powstał kolejny klub niemiecki - "Schwarz-Rot". Klub zaadaptował do gry w piłkę nożną łąkę strażacką przy ul. Ostrawskiej w dzisiejszym Cz. Cieszynie. Największą pomoc udzielał mu budowniczy inż. Fulda. W rok później powstał następny klub - "Schwarz-Weiss", którego mecenasem był właściciel cegielni Kametz. Klubowe boisko mieściło się po przeciwległej stronie ul. Ostrawskiej. Istniały w tym czasie po mniejsze kluby, jak DSV "Sturm" (związku tramwajarzy) oraz Sport Klub "Victoria" które jednak nie odgrywały znaczącej roli.

  U schyłku XIX w. przypada rozwój idei sokolej. Pierwsze gniazdo Towarzystwa Gimnastycznego "Sokół" powstało w Cieszynie w 1890 r. .Tego zadaniem było upowszechnianie ruchu gimnastycznego zarówno wśród młodzieży szkolnej jak i dorosłych, a także popularyzowanie form ruchowych, jak np. biegi, wycieczki oraz gry i zabawy terenowe.

  W czerwcu 1008 r. powstało Stowarzyszenie Polskich Robotników i Robotnic "Siła", które od 1923 r. działało pod nazwa Robotnicze Stowarzyszenie Kulturalno-oświatowe "Siła". Również ono, jak pisze Józef Pilch zajmowało się działalnością sportową. Przy czym nie chodziło w tym czasie o rekordy, ale o liczbę członków stowarzyszenia, którzy chciełi uprawiać sport dla podniesienia swojej sprawności fizycznej. Powstały pierwsze sekcje gimnastyczne, które prowadzili prości robotnicy. "Siła" organizowała też dla robotników tanie wycieczki rowerowe.

  W czasie zaborów powołano do życia dwie inne organizacje, które przyczyniły się do rozwoju polskiego sportu oraz turystyki. Jesienią 1909 r. powstało Towarzystwo Sportowe "Piast", natomiast 6 marca 1910 r. Polskie Towarzystwo Turystyczne "Beskid" z siedzibą w Cieszynie obejmujące swym zasięgiem Śląsk Cieszyński i Górny (obecnie Oddział PTTK "Beskid Śląski").

  W okresie I wojny światowej życie sportowe w mieście zamarło. Na okres działań wojennych zawiesiły działalność nawet kluby niemieckie.

  Tuż po zakończeniu I wojny światowej niemieckie kluby "Schwarz-Rot" i "Schwarz-Weiss" utworzyły po połączeniu DSP Deutscher Sport Club. W dniach 17 i 18 kwietnia 1920 r. DSC rozegrał mecz z Cracovią. Dnia 1 grudnia 1921 r. powstała Sekcja Narciarska Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego przy Oddziale "Beskid Śląski" w Cieszynie, która otrzymiała nieco później nazwę "Warta". Jej głównym inicjatorem był Jan Cienciała.

  Na początku lat 20. założono również przy "Eislauvereinie" sekcję hokejową pod nazwą Teschner Eislauf Verein, która należała do niemieckiej ligi hokejowej w Czechosłowacji. W 1928 r. powstała Sekcja Narciarska Polskiego Towarzystwo Łyżwiarskiego, by po dwóch latach powrócić do dawnej nazwy.

  W 1928 r. powstał żydowski klub "Makabi". a w rok później specjalizujące się w pływaniu Zrzeszenie "Stella". W latach 30. powstały dalsze kluby: Akademicki Związek Sportowy przy WS GW., Cieszyński Klub Tenisowy (przewodniczący Juliusz Kohn), Wojskowy Klub Sportowy (mjr WP Kazimierz Jacorzyński). Strzelecki Klub Sportowy, Bobrecki Klub Sportowy "Piast" a nawet Klub Sportowy ..Pod Basenem".

KAZIMIERZ RASZKA